Σκέψεις για επιχειρείν στα Adventure Games

Διαφωνώ τόσο πολύ με τους από πάνω που αποφάσισα τελικά να γράψω έκθεση ιδεών για να παραθέσω τις σκέψεις μου.

Καταρχάς, να πω ότι ήδη υπάρχουν ελληνικές ομάδες ή/και εταιρείες που αναπτύσσουν παιχνίδια εν τω μέσω κρίσης, στην Ελλάδα του σήμερα, μπλα-μπλα-μπλα. Μερικές από αυτές ασχολούνται αποκλειστικά με adventures, κάποιες ασχολούνται part-time, μερικές υπάρχουν χρόνια και άλλες είναι ολοκαίνουριες. Συμπτωματικά μάλιστα, τις adventuro-devs σκοπεύουμε να τις παρουσιάσουμε μία-μία στο AdvAdv εντός των προσεχών εβδομάδων καθώς εμφανίζει μεγάλο ενδιαφέρον και για εμάς το θέμα. (φοβερή σύμπτωση το συγκεκριμένο thread, χαζοχαιρόμουν μόνη μου όταν το είδα)

Στο θέμα μας. Διαφωνώ πως δεν υπάρχει gaming κουλτούρα στην εποχή μας στην Ελλάδα. Δε θα επεκταθώ, όμως, καθώς δε νομίζω ότι μας ενδιαφέρει η ελληνική νοοτροπία στη συγκεκριμένη συζήτηση. Η Ελλάδα είναι ένα μικροσκοπικό ποσοστό (ούτε καν διψήφιο) στον παγκόσμιο χάρτη πωλήσεων, και ελάχιστα ενδιαφέρει όποιον ασχολείται με εξαγωγές. Στην προκειμένη, η αγορά στην οποία απευθυνόμαστε ως game devs είναι προφανώς η παγκόσμια (να 'ναι καλά η ψηφιακή διανομή που κράζουν μερικοί-μερικοί). Οπότε... τι μας νοιάζει η εγχώρια gaming νοοτροπία; Αυτό που μας νοιάζει και που δυστυχώς δεν υπάρχει στη χώρα μας συγκριτικά με το εξωτερικό είναι η σχετική κρατική υποστήριξη. Ωστόσο, και σε άλλες χώρες δεν υπήρχε και αναπτύχθηκε μόνο όταν ο κόσμος άρχισε να στρέφεται προς τα εκεί. Είναι μάλλον η γνωστή συζήτηση περί αυγού και κότας και ποιος πρέπει να κάνει την αρχή, ας μην την ξεκινήσουμε καλύτερα.

Διαφωνώ, επίσης, πως ένας δημιουργός πρέπει να αξιώνεται/περιμένει την υποστήριξη των συμπατριωτών του για να φτιάξει το παιχνίδι του. Θα σε στηρίξουν οι φίλοι σου, θα σε στηρίξουν όσοι συμμερίζονται το όραμά σου, θα σε στηρίξουν όσοι αγαπούν γενικώς το είδος και θεωρούν πως κάτι έχεις να προσφέρεις σε αυτό. Δε θα σε στηρίξουν όλοι (ειδικά οικονομικά!), και δε θα έπρεπε κιόλας imho. Δεν είναι θέμα μικρότητας, ζήλιας ή έλλειψης παιδείας, αλλά ούτε σε αυτή τη συζήτηση θα επεκταθώ τώρα. Αντίθετα, προτιμώ να εστιάσω στο γεγονός πως στην προκειμένη, μιας κι η γλώσσα που θα χρησιμοποιήσεις θα είναι (εικάζω με ασφάλεια) τα Αγγλικά, αυτοί που θα σε υποστηρίξουν θα είναι όλοι όσοι αγαπούν το genre. Απλώς πρέπει να τους πείσεις πως έχεις κάτι να προσφέρεις. Κι εδώ ξεκινούν τα δύσκολα.

Προτού προχωρήσω, να ξεκαθαρίσω κάτι βασικό: δε θέλω να σε αποπάρω, να σε προσβάλω ή να σε στεναχωρήσω με τίποτα από όσα γράφω. Οι προθέσεις μου είναι απόλυτα καλοπροαίρετες, πρόμις. ΜΑΚΑΡΙ να τα καταφέρεις και να ξεκινήσεις μια αντίστοιχη προσπάθεια. ΜΑΚΑΡΙ να την ολοκληρώσεις. Και ΜΑΚΑΡΙ να μην είναι πιξελωτή για να γουστάρω κι εγώ. lol

Θεωρώ πως οι προκλήσεις και οι δυσκολίες που θα αντιμετωπίσεις είναι εκείνες ενός αντίστοιχου φιλόδοξου indie game dev σε οποιοδήποτε σημείο του χάρτη:
<α> απευθύνεσαι σε μια τεράστια παγκόσμια αγορά με υπερπροσφορά τίτλων και ιδεών, όπου μάλιστα το αμιγώς adventuring κοινό είναι περιορισμένο και συνήθως γκρινιάρικο
<β> θέλεις να δουλέψεις το δικό σου παιχνίδι, αλλά στερείσαι των απαραίτητων τεχνικών γνώσεων ώστε να το φτιάξεις μόνος σου
<γ> δεν έχεις έτοιμα τα προς το ζην (νοίκια, παιδιά, φαγιά, ΔΕΗ, κ.λπ.) για να ασχοληθείς με το development αποκλειστικά για την πλάκα σου αλλά σε full-time basis
Με μοναδική ίσως εξαίρεση που αφορά εσένα ειδικά εδώ στην Ελλάδα:
<δ> η φορολογία στη χώρα μας είναι απαράδεκτα υψηλή για ελεύθερους επαγγελματίες

<α>
Κυκλοφορούν καθημερινά εκατοντάδες νέα παιχνίδια (έστω και μόνο στο STEAM) και οι επιλογές για τον αγοραστή είναι τόσες πολλές που συχνά σου ξεφεύγουν ορισμένες. Υπάρχουν, βέβαια, και κάποια παιχνίδια που ξεχωρίζουν και κάνουν «μπαμ» στον κόσμο αμέσως παρότι πρόκειται για ανεξάρτητες παραγωγές μικρού κεφαλαίου. Πόσα είναι αυτά, όμως; Φοβάμαι ελάχιστα. Και από αυτά τα ελάχιστα, πόσα είναι αμιγώς adventures; Ακόμη λιγότερα. Αλλά η ερώτηση που προκαλεί κλάματα είναι: για τι νούμερα πωλήσεων μιλάμε στα adventures;

Το Fran Bow (135.000 πωλήσεις στο STEAM) θεωρείται SUPER-DUPER-ΤΟΡ-SELLER για ανεξάρτητη παραγωγή. Μάλλον όμως αποτελεί την εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα. Το STASIS που γνωρίζουμε όλοι ως παιχνίδι πούλησε 29.000, ενώ το The Town of Light που συζητήθηκε πολύ λόγω της ιστορίας του πούλησε 16.200 αντίτυπα. Κι αυτά είναι τα success stories των ανεξάρτητων παραγωγών. Βλέπεις, ολόκληρο Shardlight βρίσκεται στις 3.000 πωλήσεις(!), ενώ αν μιλήσουμε για ακόμη πιο low-budget παραγωγές, τα νούμερα θα πέσουν αντίστοιχα: Nelly Cootalot (1.600), Demetrios (1.200), και από περίπου 500 μόνο όλα τα εξής: Barrow Hill Dark Path, Detective Hayseed - Hollywood, The Last Time, Burly Men at Sea, Lifestream - A Haunting Text Adventure, κ.ά. Οπότε, σε ένα απόλυτα ρεαλιστικό (και φιλόδοξο!) σενάριο όπου το παιχνίδι σου θα πουλήσει κάπου 500-1.000 αντίτυπα, πόσα χρήματα θα εισπράξεις; Κι από αυτά πόσα θα είναι τα καθαρά έσοδα (για κέρδη ούτε λόγος αν δεν είναι έτοιμο σε λίγους μήνες το παιχνίδι); Εύκολα μαθηματικά, δυσκολοχώνευτα όμως.

<β> + <γ>
Όλα σχεδόν τα παραδείγματα των adventures από indie devs που τα κατάφεραν και τελικά έφτιαξαν και μια δική τους (μικρή εταιρεία) ήταν από ανθρώπους που έφτιαξαν κάτι σχεδόν μόνοι τους αρχικά. Οι περισσότεροι αφιέρωσαν στην αρχή άπειρη προσωπική εργασία και αφοσιώθηκαν σχεδόν κατ' αποκλειστικότητα για πολύ καιρό στο σκοπό τους, έπειτα έκαναν συνεργασίες με φίλους και ομοϊδεάτες για να καλύψουν τεχνικά κενά που οι ίδιοι είχαν (πχ σύνθεση μουσικής, δημιουργία animation) και στο τέλος άνοιξαν εταιρεία και άρχισαν να ασχολούνται σε full-time basis. Προσοχή: μιλάμε για adventures! Γιατί εταιρείες που φτιάχνουν γενικά εφαρμογές και παιχνίδια εντάσσονται σε άλλη κατηγορία.

Γνωρίζοντας, λοιπόν, πως σε μία μικρή αγορά όπως τα adventures δε θα δεις μάλλον πολλές πωλήσεις (τουλάχιστον μέχρι να ξεπουλήσεις το δημιούργημά σου σε κάποιο bundle), τι κάνεις; Η επιδότηση μέσω ΕΣΠΑ δε νομίζω πως αποτελεί λύση, καθώς (ι) άντε να σε στηρίξει για κάνα χρόνο, και (ιι) προαπαιτεί κεφάλαιο από εσένα. Τα crowdfunding σίγουρα θα ήταν μια λύση, αλλά υπάρχει κι εδώ το πρόβλημα της υπερπροσφοράς (πάνε πάρα πολλά άπατα πλέον), συν ότι πρέπει να έχεις να δείξεις κάτι αν όντως θέλεις να έχεις ελπίδα να πιάσεις κάποιο στόχο από την εκστρατεία. Πώς θα γίνει αυτό, όμως, αν δεν έχεις τις τεχνικές γνώσεις για να φτιάξεις έστω ένα δείγμα δύο οθονών;

<δ>
Καλό θα ήταν να φτιάξεις ένα αναλυτικό business plan με οικονομικά στοιχεία προτού κάνεις οτιδήποτε άλλο. Μάθε πόσα χρήματα χρειάζεσαι για έναρξη εταιρείας, πόσο θα φορολογείσαι ως ελεύθερος επαγγελματίας του χώρου, πού θα είναι η έδρα και τι θα σου στοιχίσει αυτό αρχικά, τι ποσοστό θα σου πάρει το STEAM/GOG/whatever, τι λειτουργικά έξοδα θα έχεις κάθε μήνα (χωρίς να έχεις έσοδα ακόμη), ποιος θα σου κρατάει τα βιβλία, κ.λπ. Είναι πιθανό (εφόσον μάλιστα θα εμπορεύεσαι ψηφιακό υλικό) να σε συμφέρει να μην έχεις εδώ την έδρα σου (βέβαια, έτσι χάνεις τις ευρωπαϊκές επιδοτήσεις). Είναι, επίσης, πιθανό, να μη σε συμφέρει να συστήσεις γενικά εταιρεία έως ότου τα πράγματα πάρουν το δρόμο τους και μπουν σε μια σειρά.

What I'm trying to say is: είναι λίγοι οι άνθρωποι που μπορούν (σχεδόν) single-handed να φτιάξουν ένα adventure. Ελάχιστοι πραγματικά. Εάν έχεις μια γαμάτη ιδέα για adventure, δεν αρκεί για να γίνεις professional game developer. Όπως δεν αρκεί αν απλώς ξέρεις προγραμματισμό, ή αν πιάνει το χέρι σου στο σχέδιο, ή αν έχεις φαντασία και σκαρφίζεσαι γαμάτους γρίφους στα καλά του καθουμένου. Δίχως κεφάλαιο και προσωπική (σχετική) εμπειρία δε νομίζω πως είναι βιώσιμο να στήσεις δική σου adventure dev εταιρεία και να αναζητήσεις χρηματοδότηση για να τη συντηρήσεις. ΑΛΛΑ. Πιθανά αν πρώτα φτιάξεις κάτι (αφιερώνοντας προσωπικό χρόνο και χρήμα) σε συνεργασία με φίλους και ομοϊδεάτες, και μετά ζητήσεις υποστήριξη και χρηματοδότηση από τον κόσμο / το ΕΣΠΑ / whatever, τότε ίσως να καταφέρεις να ασχοληθείς και επαγγελματικά full-time με το game development. Θεωρώ, πάντως, πως θέλει ΠΑΡΑ ΠΟΛΛΗ υπομονή, επιμονή σε βάθος χρόνου, καθώς επίσης και προσωπικές θυσίες.

Εκτός, βέβαια, αν ακολουθήσεις το PLAN B και εργαστείς σε αντίστοιχη εταιρεία άλλου, όπου όλα γίνονται πιο απλά και εύκολα. Αλλά όχι εξίσου συναρπαστικά, προφανώς. Ή αν δεν επικεντρωθείς σε μια τόσο μικρή αγορά όπως τα adventures και ξεκινήσεις με κάτι πιο pop, όπως παζλάκια για κινητά πχ. Ή εκτός κι αν κάνω εντελώς-παντελώς λάθος σε όλα και είναι καλύτερα να δώσεις βάση σε κάποιον που δοκίμασε ήδη στην πράξη να κάνει το μεγάλο βήμα, οπότε και μπορεί να σου δώσει μια πιο εμπεριστατωμένη απάντηση. Δεν αργούν οι παρουσιάσεις, νομίζω πως θα σου φανούν έξτρα χρήσιμες. Θα προσθέσουμε οπωσδήποτε και σχετική ερώτηση στις μίνι συνεντεύξεις που θα περιλαμβάνονται στα άρθρα, εμπνευσμένη ειδικά από / για εσένα.


Άσχετο, αλλά με ιντρίγκαρες:

crocark wrote: [[...]Αν θυμάμαι καλά ο μέσος όρος των βαθμολογιών για τις Συνωμοσίες έξω και κυρίως προς Αμερική ήταν καλύτερος από εδώ. Κάτι που μου θυμίζει, ναι, καλύτερα εδώ μην το κυκλοφορήσεις.[...]

Ισχύει όντως αυτό; Γιατί στο Metacritic έχει Μ.Ο. 50% (κακό, δηλαδή) με περισσότερες αρνητικές από θετικές κριτικές.

Στο STEAM μπορείς να δεις (+/-) πόσα αντίτυπα έχει πουλήσει κάθε παιχνίδι. Δεν τα διαχωρίζει δυστυχώς, σε full price και bundle price (σημαντική διαφορά που σε αφορά άμεσα), αλλά παίρνεις μια καλή εικόνα ανταπόκρισης του κόσμου στην κάθε προσπάθεια. Βάλε φίλτρο τα adventures, αγνόησε τα άσχετα που πετάει ενδιάμεσα, και θα δεις τι παίζει σε νούμερα πωλήσεων πλέον. Μετά βάλε και τις υπερπαραγωγές για να δακρύσει λίγο η καρδιά σου και να έχω συμπαράσταση. lol

Βέβαια, στα νούμερα δεν περιλαμβάνονται οι πωλήσεις σε GOG ή άλλες πλατφόρμες, οπότε είναι μάλλον ενδεικτικά παρά απόλυτα. Point remains πως όταν ένα παιχνίδι έχει πουλήσει στο Steam 500 αντίτυπα, ακόμη κι αν συνολικά έχει πουλήσει 700 (γιατί δε νομίζω να είναι διαφορετική η αναλογία), και ακόμη κι αν το πουλάς στην εξωφρενική για τις μέρες μας τιμή των 15€, έχεις ΜΙΚΤΑ ΕΣΟΔΑ περίπου 10.500€. Συνολικά, για όλους τους μήνες που δουλεύεις το παιχνίδι! Βγάλε προμήθεια, βγάλε τραπεζικά έξοδα, βγάλε φόρους, βγάλε λειτουργικά έξοδα εταιρείας... μπήκες μέσα πριν καν αρχίσεις να προβληματίζεσαι τι μισθό θα έπρεπε να δίνεις στους συνεργάτες σου (πόσω μάλλον στον εαυτό σου).

Η πειρατεία νομίζω πως επηρεάζει περισσότερο τα «μεγάλα ή/και γνωστά» παιχνίδια που στοιχίζουν Χ λεφτάκια, παρά τις ανεξάρτητες άγνωστες παραγωγές που θα υποστηρίξουν οι adventurers με αγορά (έστω κι αν περιμένουν πρώτα να πέσει λίγο η ήδη χαμηλή συνήθως τιμή). Επίσης, πλέον υπάρχει και η λειτουργία family που σίγουρα θα καταπολεμήσει την πειρατεία γενικώς, αλλά μάλλον θα επηρεάσει αρνητικά τις πωλήσεις των adventures.

pornostars wrote: Δεν συμφωνώ. Εξαιρέσεις φυσικά υπάρχουν αλλά η πειρατεία καλά κρατεί ανεξαρτήτως genre. Φυσικά τα "μεγάλα" παιχνίδια είναι πιο επιρρεπή αλλά και τα μικρά δεν μένουν παραπονεμένα.

Εννοείται πως η πειρατεία έχει κάνει σημαντική ζημιά στο χώρο. Όταν ακούνε γνωστοί ότι αγοράζω τα παιχνίδια, με κοιτούνε σαν χάνοι και η ατάκα είναι πάντα η ίδια: "Καλά χαζός είσαι; Τα torrents γιατί τα έχουμε;". Θυμάμαι ένα ξένα δημοσίευμα για τη μάστιγα της πειρατείας και η Ελλάδα φυσικά ήταν μέσα στην πρώτη πεντάδα για την Ευρώπη και νομίζω 2η στην αναλογία πληθυσμού... Θυμάμαι καποα στιγμή που είχα δει πάνω από 25.000 ενεργούς seeders στο BS5 και μάλιστα 3-4 μήνες μετά την κυκλοφορία του. Σίγουρα στους μεγάλους τίτλους οι αριθμοί είναι τρελοί, αλλά και στα adventures δεν πάμε παραπίσω.