Myst

Αυτες τις μερες με ξαναπιασε αυτη η ανεξηγητη πορωση για το Μυστ και ειπα να γραψω και ενα review... το θεμα ειναι οτι να γράφεις review για κάτι κλασσικό είναι λίγο παράξενο... σα να είσαι γευσιγνώστης και να πρέπει να κάνεις ανάλυση για τη φασολάδα. Τέλος πάντων.
 
OVERVIEW
 
Το Μυστ έμεινε στην ιστορία όχι μόνο για την τότε τεχνική αρτιότητά του (πέρασαν 3 χρόνια ετοιμασίας μέχρι να κυκλοφορήσει), αλλά και για το πρωτότυπο αφηρημένο κόνσεπτ, το οποίο, κακά τα ψέμματα, δεν άρεσε σε όλους. Ο νους του ανθρώπου αυθόρμητα θέλει να ερμηνεύει πράγματα και να τα ταιριάζει με κάτι γνώριμο. Στο Μυστ αν το προσπαθήσει απεγνωσμένα να το συσχετίσει με κάτι, βρίσκεται τελείως ξεκρέμαστος. Αυτό που συμβαίνει με το Μυστ είναι οτι δεν είστε κάποιος ήρωας, δεν έχετε μια ορισμένη αποστολή απο κάποιον, δεν είστε σε κάποιο σκηνικό μεσαιωνικό, μελλοντολογικό, ούτε καν σύγχρονο (ομολογώ την πρώτη φορά ένιωσα κάτι 'Βικτωριανό' αλλά ως εκεί)... δεν υπάρχει καμία αναφορά στον κόσμο μας ή σε υπάρχον είδος τέχνης (fantasy? sci-fi? steampunk?)... απλά 'μπαίνετε' μέσα σε βιβλία και βλέπετε κόσμους αλλόκοτους και σουρεαλιστικούς χωρίς να είναι σχεδιασμένοι επιτηδευμένα ή προκλητικά. Παρότι υπάρχουν εξωπραγματικά στοιχεία δεν υπάρχει πουθενά μαγεία. Αυτό το φλου ήταν που μάγεψε πολλούς και εξήρε τη φαντασία μας.
 
Απο τότε πολλά παιχνίδια αντέγραψαν το στυλ του Μυστ (κατα τη γνώμη μου μπορει να ήταν τεχνολογικά αρτιότερες, αλλα αποτελούσαν κατώτερες και επιτηδευμένες απομιμήσεις) και αυτός είναι ο λόγος που αυτό που έκανε τόση εντύπωση τότε, θεωρείται ξεπερασμένο σήμερα. Παρόλαυτά ακόμα το Μυστ παρουσιάζει ιστορικό ενδιαφέρον. Το πιο θαυμαστό όμως κατα τη γνώμη μου δεν είναι το ίδιο το παιχνίδι, αλλά το πώς αυτό το τόσο αφηρημένο και ασαφές σκηνικό, έγινε η αφορμή για την ανάπτυξη μιας ολόκληρης μυθολογίας, του κόσμου των D'ni... μια δημιουργική πορεία που δεν έχει ξαναυπάρξει σε παιχνίδι και μπορεί να συγκριθεί μόνο πχ με την ιστορία της δημιουργίας της Μέσης-γης.

 
ΣΕΝΑΡΙΟ
 
Ένας άνθρωπος πέφτει σε μια 'διαστημική' χαράδρα με ένα βιβλίο και εξαφανίζεται. Σύμφωνα με τα λόγια του στην αφήγηση, ήλπιζε το βιβλίο θα καταστρέφοταν. Το βιβλίο πέφτει μέσα στα άστρα και καταλήγει κάπου. Στο εξώφυλλο γράφει MYST. Απο τη φωνή του στην αφήγηση αναρωτιέται σε τίνος χέρια θα έπεφτε. Τα δικά σας. Δεν ξέρουμε ούτε ποιος είστε, ούτε εποχή, ούτε μέρος (αυτά βέβαια εξηγήθηκαν αργότερα απο την ίδια τη μυθολογία του Μυστ που εξελίχτθηκε αργότερα, αλλά στο παιχνίδι έτσι είναι). Με τρόπο άγνωστο, βρίσκεστε ξαφνικά μέσα στο βιβλίο... που έχει ένα νησί με παράξενες κατασκευές, που δεν εδώ που τα λέμε δεν έχουν και πολύ νόημα: μια υπόγεια σήραγγα, μια βιβλιοθήκη με καμμένα βιβλία, ένα πλανητάριο, ένα κατασκεύασμα απο γρανάζια, ένα συντριβάνι, μια ρουκέτα...
 
Ενα απο τα πρώτα πράγματα που θα δείτε, είνει δύο βιβλία (μπλε και κοκκινο) που... εχουν μέσα τους από δύο ανθρώπους, αδέλφια. Το μέρος αυτό μαθαίνετε πως ονομάζεται Μυστ και το έφτιαξε ο πατέρας τους, όπως και τα βιβλία που βρίσκετε. Σας λένε να βρείτε για τον καθένα κάποιες σελίδες (μπλε για τον ένα, κόκκινες για τον άλλο) προκειμένου να ελευθερωθούν. Ο καθένας όμως σας λέει να μη πειράξετε το άλλο βιβλίο και να μη ακούσετε τον αδελφό του που σαας ζητάει κι αυτός τις σελίδες του, αλλά μόνο αυτόν... ποιος από τους δύο ειναι ο 'καλός';
 
Δουλειά σας είναι στο νησί του Μυστ να ενεργοποιήσετε κάποιες κρυψώνες και να αποκαλύψετε τα βιβλία με τα οποία θα ταξιδέψετε σε 'μαγικά' μέρη. Πριν απο αυτό όμως καλό θα ήταν να διαβάσετε τις σημειώσεις που έγραψε ο μυστηριώδης πατέρας τους και δημιουργός, για το κάθε 'κόσμο' που θα επισκευτείτε. Σε κάθε κόσμο έχετε δύο πράγματα για να κάνετε: πρώτον, λύνοντας γρίφους και χρησιμοποιώντας μηχανισμούς και ψάχνοντας σε λαβυρίνθους, να βρείτε πάντα απο δύο χαρακτηριστικά ιδιαίτερα δωμάτια που ανήκαν στα αδέλφια και οπου θα βρείτε και τις αντίστοιχες σελίδες, απο μια μπλε και κόκκινη σελίδα στο καθένα. Ποια απο τις δύο θα πάρετε; μπορείτε μόνο μία κάθε φορά! Επειτα πρέπει να βρείτε το βιβλίο του Μυστ που θα σας επιστρέψει στο νησί (γιατί δεν έχετε όρεξη να μείνετε εκει για πάντα). Με τη σελίδα που θα πάρετε μαζί σας στο Μυστ θα βοηθήσετε τον 'παγιδευμένο' και να σας δώσει περεταίρω οδηγίες.
 
Κοιτάξτε όμως προσεχτικά σε κάθε κόσμο: Όλα έχουν μια πονεμένη ιστορία να πουν. Καταστροφή, ερημιά. Οι σημειώσεις του μυστηριώδους δημιουργού λένε για κατοίκους. Πού χάθηκαν όλοι; Τί απέγινε ο δημιουργός; Ήταν άνθρωπος, μάγος ή κάποιο είδος θεότητας; Χάθηκε, ή πρέπει να τον βρείτε; ίσως υπάρχει κάποια εικόνα που πρέπει να καταλάβετε σιγά-σιγά όσο προχωράτε. Στο τέλος αφού επισκεφτείτε όλους τους κόσμους και πάρετε όλες τις μπλε ή κόκκινες σελίδες, θα κάνετε τη μεγάλη απόφαση (μεταξυ μας, αν οι σελιδες ηταν χαπια που μας εδινε ο Μορφέας θα ειχε πιο ενδιαφερον :Ρ). Αξίζει να βοηθήσετε κάποιον απο τους δύο; και ποιον; Το τέλος ανατρέπει πολλά! ....αλλά χωρίς να εξηγεί πολλά!

ΓΡΑΦΙΚΑ - ΗΧΟΣ
 
Όλα τα σκηνικά είναι 3d. Σιγα το πραγμα θα μου πείτε... όλα πλέον είναι έτσι και καλύτερα και τα γραφικα της πρωτης εκδοσης τα κανει και ενα γυμνασιοπαιδο με 3d Studio... Ποιό παιχνίδι όμως ήταν αυτό που ξεκίνησε τα 3d? σωστά!! Όλο το Μυστ και όλοι οι κόσμοι του είναι στατικές εικόνες από pre-rendered 3d σκηνικά. Όταν λέμε όλοι οι κόσμοι κυριολεκτούμε: απο τον ίδιο το χάρτη του νησιού μέχρι τη βίδα στο συρτάρι, όλα σχεδιάστηκαν απο πρόγραμμα 3d. Οι εικόνες που βλέπετε, είναι σαν σλάιντς: προχωράτε βήμα βήμα. Παρότι υπάρχει πλήρης νέκρα και ακινησία, αυτό δε σημαίνει οτι δεν υπάρχει animation. Σε κάποια μέρη υπάρχουν κάποια 'παραθυράκια' σε quicktime βιντεο που δείχνουν κίνηση, είτε είναι κάποιο πουλί που πετάει, είτε είναι μηχάνημα που μόλις ενεργοποιήσατε. Δε λείπουν βέβαια και οι κινηματογραφημένοι ηθοποιοί, οι οποίοι εκείνη την εποχή θα έκαναν τα σαγόνια μας να πέφτουν κάτω απο το 'ρεαλισμό'.
 
Ο ήχος παίζει σημαντικό ρόλο. Παρότι στο αρχικό Μυστ η ποιότητα δεν ήταν καλή, φαντάζομαι εκείνη την εποχή ήταν αξιοσημείωτο να μιλάς για ψηφοποιημένο ήχο και (ελλείψη καλύτερης τεχνολογίας) θα φάνταζε πολύ ρεαλιστικά τότε. Τι κι αν στην στατική εικόνα δεν κινείται κυμματάκι στη θάλασσα; τι κι αν δεν υπάρχει ζωή στο δάσος; ο ήχος των κυμάτων ή των τιτιβισμάτων των πουλιών κάνει όλη τη δουλειά σε αυτό και γεμίζει κάθε κενό (μεταξύ μας, δεν ξέρω πώς βελτίωσαν τους ίδιους ήχους για να ακούγονται σε άριστη ποιότητα πλέον, στα προσφατα remakes. Προφανώς κράτησαν τα πρωτότυπα ασυμπίεστα samples απο το 1993).
 
Η μουσική κι αυτή συμβαδίζει απόλυτα με την αισθητική του παιχνιδιού. Δεν ανήκει σε κάποιο συγκεκριμένο είδος, όπως άλλωστε και ο κόσμος του Μυστ. Δε θα σας θυμίσει τίποτα. Είναι κυρίως chill out με στοιχεία μπαρόκ και θα τη χαρακτήριζα 'έντεχνη' αντί για πιασάρικη μουσική soundtrack. Ο κάθε κόσμος που επισκέπτεστε έχει το δικό του μουσικό θέμα. Το ίδιο ισχύει και στα δωμάτια του κάθε αδελφού: Η μουσική πχ του δωματίου του Sirrus στον κόσμο Channelwood είναι ρεμίξ της μουσικής του δωματίου του στον κόσμο Mechanical
 
ΧΕΙΡΙΣΜΟΣ
 
Τα βλέπετε όλα απο προοπτική πρώτου προσώπου. Κάθε βήμα σας είναι και ένα 'σλάιντ'. Το παιχνίδι είναι 100% παζλ και (εδώ πάμε ένα βήμα παραπάνω απο το LOOM) δεν υπάρχουν ούτε εντολές ουτε διάλογος. Μόνο ιντερφέις σας είναι ένα χεράκι με το οποίο προχωράτε μπροστά, ή στρίβετε. Σε κάποιες οθόνης μπορείτε να κοιτάξετε πάνω και κάτω. Τα μόνα αντικείμενα που θα πάρετε (εκτός απο τις μπλε/κόκκινες σελίδες τις οποίες πρέπει να πάτε πίσω στο Μυστ) είναι ένα κλειδί και ένα σπίρτο, και αυτό είναι όλα όσα μπορούσαν να αντιστοιχήσουν σε inventory στο παιχνίδι.
 
Σημείωση για το save/load: Όποτε κάνετε load, επιστρέφετε πάντα στο αρχικό σημείο του κόσμου που ήσασταν. Όλες οι αλλαγές που έχετε κάνει (πόρτες που έχετε ανοίξει, μηχανήματα που ενεργοποιήσατε κλπ) υπάρχουν ακόμα και βρίσκονται έτοιμα, αλλά πρέπει να κάνετε την ίδια διαδρομή απο την αρχή. Υπαρχει επισης μια επιλογη ωστε οσο περπατατε, να υπερπηδατε οθονες απο τις οποιες εχετε ηδη περασει αλλα το θεωρω εντελως αχρηστο. Στη remake Masterpiece Edition, διατιθενται και χαρτες του καθε κοσμου και ενα προτολειο hint guide system.

 
ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ
 
Πιστεύω οτι όσο λατρεύτηκε το Μυστ άλλο τόσο μισήθηκε... και το παράξενο είναι οτι και τα δύο έγιναν για τους ίδιους ακριβώς λόγους. Όσο μάγεψε η μυστηριώδης αφηρημένη άισθηση, άλλο τόσο ξένισε όσους ήθελαν κάτι πιο γνώριμο. Όσο προκάλεσαν οι δύσκολοι γρίφοι, άλλο τόσο νευρίασαν. Όσο άφησε τη φαντασία να οργιάσει, άλλο τόσο αηδίασε κάποιους που ήθελαν συγκεκριμένο σενάριο. Όσο γοήτευσε η μοναχική ατμόσφαιρα άλλο τόσο ξενέρωσε όσους ήθελαν ομιλία δράση και χαρακτήρες. Γιατι κακα τα ψέματα... έχεις μπροστά σου μαδέρια και μια κλειδωμένη πόρτα. Αντί να κάνεις Get board, Break door with board οπως σε κάθε ανθρώπινο παιχνίδι, εδω πρεπει να βρεις το μηχανισμο και να ανοξεις την πορτα.
 
Σίγουρα τότε το 1993 το Μυστ θα θεωρούταν εντυπωσιακότατη multimedia εφαρμογή. Το έπαιρνε ένας επιδειξίας και θα το έδειχνε στους φίλους του... οι οποίοι θα έλεγαν 'καλα τι μούφα βαρετό παιχνίδι είναι αυτό;;' και θα του το έβγαζαν ξινό!! Πιστεύω απλά οτι αν ο σχεδιασμός παιχνιδιών ήταν τέχνη όπως ο κινηματογράφος ή μουσική, το Μυστ σίγουρα θα άνηκε στην κατηγορία του 'κουλτουριάρικου' κινηματογράφου ή της 'έντεχνης' μουσικής. Ο Αγγελόπουλος των video games κοινώς. Ιδιάζον και ανεπιτήδευτο, ζητάει απο εμας την υπομονή και φαντασία μας, αντί να μας χαρίσει έτοιμα εντυπωσιακά εφέ και ambient μουσική.
 
Τα τεχνικά μείον τώρα: το χεράκι-κέρσορας θα έπρεπε να είναι πιο πλούσιο. Δηλαδή για να περπατήσετε ένα βήμα μπρος κάνετε κλικ το χεράκι μπροστά σας. Για να πάτε διαγώνια (όπου αυτό επιτρέπεται), πρέπει να μαντέψετε να κάνετε κλικ στο συγκεκριμένο σημείο. Θα έπρεπε να ήταν πιο ξεκάθαρο το οτι σε κάποιες οθόνες εκτός από εντελώς μπροστά έχετε επιλογή να πάτε και διαγώνια, χρησιμοποιώντας ειδικό κέρσορα. Επίσης ίσως θα έπρεπε το χεράκι να αλλάζει όταν αγκίζετε hot spots αντί να κάνετε κλικ ακατάσχετα.