Αποχαιρετώντας μια παλιά αγαπημένη

Τα νέα ήρθαν εντελώς απρόσμενα. Ήταν λέει βαριά άρρωστη και είχε μόνο λίγες ώρες ζωής. Τίποτα δε με προϊδέαζε για αυτό το γεγονός αφού στον έξω κόσμο φαινόταν υγιέστατη. Να ήταν άραγε ξαφνικό ή βασανιζόταν για μήνες μακιγιάροντας τα σημάδια της; Όπως και να έχει είχαμε χωρίσει εδώ και αρκετά χρόνια... απότομα και άσχημα... και ό,τι νέα της τα μάθαινα από τρίτους. Τους τελευταίους μήνες, και αφού ο θυμός είχε καταλαγιάσει καιρό, είπα να δω τι κάνει και που και που έριχνα καμιά ματιά. Ήταν προφανές, η παλιά μου αγάπη δεν ήταν πλέον αυτή που είχα γνωρίσει. Την τύφλωσε η δόξα και τώρα να... Ήθελα να της πω «στα έλεγα εγώ!» αλλά ποιο το νόημα; Στενοχωρήθηκα είναι η αλήθεια. ‘Όχι γιατί μου είχε μείνει τίποτα ικμάδα συμπάθειας, αν την έβλεπα στο δρόμο θα πέρναγα επιδεικτικά από δίπλα της αγνοώντας της όπως σίγουρα θα έκανε και αυτή αλλά δεν ευχόμουν και το θάνατό της και μάλιστα έτσι! Telltale, απόψε σε αποχαιρετώ. Θα σε θυμάμαι πάντοτε νέα, τότε που είχες όνειρα και φιλοδοξίες.

Η είδηση ότι η Telltale κλείνει, έπεσε σαν κεραυνός εν αιθρία. Εκατοντάδες άτομα έχασαν απροειδοποίητα τη δουλειά τους και η τελευταία σεζόν του Walking Dead έμεινε μετέωρη αφήνοντας ένα παραθυράκι ότι μπορεί να ολοκληρωθεί από τρίτους «σε κάποια μορφή». Η εταιρεία πέρασε από δυο μεγάλες φάσεις και μερικοί δεν ήξεραν ότι υπήρχε στο χώρο του gaming πριν το Walking Dead. Όσοι όμως τη γνώρισαν πριν από τα καταραμένα ζόμπι ξέρουν ότι τα δημιουργικότερά της χρόνια τα πέρασε στην «αφάνεια».

Παρασιτώντας στους κόσμους των άλλων

Η Telltale ιδρύθηκε το 2004 από άτομα με προϋπηρεσία στη Lucas Arts και αμέσως έδειξε τις προθέσεις της: θα έφτιαχνε adventure games όπου θα κυκλοφορούσαν σε επεισόδια και θα βασίζονταν σε ήρωες που ήταν ήδη γνωστοί στα video games ή σε άλλα μέσα. Αν εξαιρέσουμε ένα poker game, πρώτη της ουσιαστική δουλειά ήταν η μεταφορά του πρώτου τόμου του εξαιρετικού comic Bone (Η ειρωνεία: το Bone, η πρώτη σειρά που καταπιάστηκε η Telltale, έμεινε ανολοκλήρωτη στα δυο πρώτα επεισόδια... και η τελευταία της κυκλοφορία, το ίδιο), αρχίσαμε όμως να στρέφουμε τα βλέμματά μας πάνω της όταν ανακοίνωσε το 2007 την επιστροφή των Sam n’ Max.

Γρήγορα φάνηκε ότι η Telltale έχει πολλά να δώσει για το αγαπημένο μας είδος. Οι πανέξυπνες ιστορίες της ήταν γεμάτες ζωντάνια και ξεκαρδιστικό χιούμορ που δύσκολα έβρισκες παρόμοιο εκείνη την εποχή. Ταυτόχρονα, προσαρμόζονταν τόσο καλά στο κάθε σύμπαν που νόμιζες ότι έχουν γραφτεί από τους αυθεντικούς δημιουργούς τους.

Αυτά όμως ήταν διαχρονικά στοιχεία της εταιρίας. Το εκπληκτικό με την Telltale ήταν το γεγονός ότι στην πρώιμή της φάση έφτιαχνε adventures με το «άλφα» κεφαλαίο! Οι γρίφοι, το στήσιμο, τα στοιχεία... όλα έμοιαζαν να έχουν μια ιδανική ισορροπία δείγμα του πόσο καλά ήξεραν οι δημιουργοί τους το είδος. Επιπροσθέτως, πάντα προσπαθούσαν να πρωτοτυπήσουν, να μας παρουσιάσουν και κάτι διαφορετικό που ίσως να πήγαινε τα adventures ένα βήμα παραπέρα. Η τρίτη σεζόν του Sam n’ Max είναι ένα adventure που δε νομίζω ότι έχει εκτιμηθεί όσο του αξίζει από την κοινότητα, ενώ αυτή η σκηνή από το Tales of Monkey Island με έκανε να γελάω το ίδιο δυνατά, όπως κάποτε οι ατάκες του insult swordfighting.

Ίσως είναι που μου ξαναέρχονται στο μυαλό και ακούγομαι τόσο διθυραμβικός. Άλλοι πιθανότατα να έχετε διαφορετική άποψη. Το σίγουρο πάντως είναι ότι όσο ψυχρά και να το δεις, θα παραδεχτείς ότι η Telltale έφτιαχνε καλά adventures. Το ότι την επικρίναμε τότε μόνο για τα επεισόδια λέει από μόνο του κάτι.

Ναι, η Telltale το είχε το «πακέτο». Είχε όμως και ένα άλλο προτέρημα που χρειάστηκε να περάσει καιρός και να «μεταλλαχθεί» για να το καταλάβω. Ήταν αμερικάνικη εταιρεία που σημαίνει ότι της ήταν πιο εύκολο να τραβήξει τα φώτα της δημοσιότητας και να (ξάνα)παρουσιάσει τα adventures στο (αν και δεν μου αρέσουν τέτοιοι όροι) mainstream κοινό μιας τεράστιας αγοράς και κατ’ επέκταση (δυστυχώς) στον υπόλοιπο κόσμο. Ακόμα θυμάμαι τη συνέντευξη της Jane Jensen στο Μάνο «manos426f» Καρκαλέμη το ’14 που στην ερώτηση για το «πως αξιολογεί την σημερινή εποχή» η πρώτη εταιρεία στην οποία αναφέρθηκε ήταν η Telltale.

Και ύστερα ήρθαν τα zombies...

Κακά τα ψέματα. Αν αναφέρουμε το όνομα Telltale οι περισσότεροι gamers θα απαντήσουν: Walking Dead. Στις αρχές του 2010 η εταιρεία αποφασίζει να μεγαλώσει προσλαμβάνοντας περισσότερο προσωπικό και το 2012 κυκλοφορεί το πρώτο επεισόδιο που διαδραματίζεται στον εφιαλτικό κόσμο του Robert Kirkman. Πάνε οι γρίφοι (και μην ακούσω το αντίθετο), πάνε όλα. Το Walking Dead ήταν μια διαδραστική ιστορία που σε έβαζε να πάρεις δύσκολες αποφάσεις και ενίοτε είχε κάποια QTE’s. Το παιχνίδι πουλάει υπερπολλαπλάσια από όλα τα προηγούμενα adventures της εταιρείας μαζί και η Telltale έχει βρει την κότα με τα χρυσά αυγά.

Αυτό που με πείραξε τότε περισσότερο δεν ήταν το ότι η Telltale άλλαξε ρότα (με πείραξε φυσικά και αυτό) αλλά ο τρόπος που το έκανε. Με μια «επιθετική» κίνηση αποκηρύσσει το ίδιο της το παρελθόν, θεωρεί χάσιμο χρόνου το παραδοσιακό gameplay γιατί καθυστερεί, λέει, τη ροή της ιστορίας και αυτοαποθεώνεται για την καινούργια αύρα που θα φέρει στο είδος. Το ότι αρκούσε να τους αναφέρεις τα adventures που οι ίδιοι έφτιαξαν πριν λίγα χρόνια ως αντεπιχείρημα ήταν απλά μια λεπτομέρεια.

Τέλος πάντων ο καθένας έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιεί οποιαδήποτε μαρκετινίστικη ανοησία θέλει για να προωθεί τα προϊόντα του και στην τελική... αφού πουλάω τι θες και ανακατεύεσαι; Επίσης η Telltale δεν έκανε και κάτι το πρωτότυπο. Αποφάσισε ουσιαστικά να ακολουθήσει το τότε ρεύμα των μεγαλύτερων εταιριών που είχαν βαλθεί να μας πείσουν ότι όσο πιο απλό (απλοϊκό ουσιαστικά), τόσο πιο καλό. Τα RPG’s κόντευαν να γίνουν FPS’s, τα FPS’s σε έπαιρναν από το χεράκι μη πάει και χάσει το παιδί και γενικά το gaming έμπαινε στην εποχή του «εύπεπτου» και του «μέσου gamer» αντιγράφοντας παρόμοια μάρκετινγκ από τη μουσική, τις ταινίες κτλ.

Το ερώτημα όμως που τίθεται είναι το εξής: Η επιτυχία του Walking Dead οφείλεται όντως στο ότι ήταν μια interactive ιστορία ή ήταν άλλοι οι παράγοντες της επιτυχίας του; Λοιπόν έπαιξα το πρώτο Walking Dead πριν από έναν χρόνο και πιστεύω πως όχι. Αν ήταν έτσι, τότε θα είχε κάνει επιτυχία ήδη με το Jurassic Park.

Πρώτον, τα interactive movies δεν είναι τίποτα εφεύρεση της Telltale. Εμφανίστηκαν με τα FMV’s, κράτησαν μέχρι τα τέλη του ’90 και εξαφανίστηκαν με συνοπτικές διαδικασίες αφού τα περισσότερα ήταν άθλια και το hype του FMV είχε μηδενιστεί. Δεύτερον, ήταν η πρώτη φορά που η Telltale έπαιρνε τα δικαιώματα ενός τόσου «φρέσκου» τίτλου. Ήταν, φυσικά, τα comics αλλά ήταν και η σειρά που είχε ήδη δημιουργήσει έναν μεγάλο πυρήνα θαυμαστών.

Το βασικότερο όμως κριτήριο της επιτυχίας του Walking Dead ήταν η ίδια του η ιστορία. Όποιος παίξει την πρώτη σεζόν δεν θα ξεχάσει ποτέ τον Lee και την Clementine. Η Telltale αναπαρήγαγε το αριστοτεχνικά τη μαυρίλα και τη ματαιότητα του μίζερου αυτού κόσμου και ταυτόχρονα μας έδωσε μια ιστορία με σύνθετους χαρακτήρες, συγκίνηση και προβληματισμούς που ΔΕΝ είχαν να κάνουν απαραίτητα με τις επιλογές μας. Η πρώτη σεζόν του Walking Dead είναι μια από τις καλύτερες ιστορίες που ειπώθηκαν ποτέ σε video game.

Από την άλλη έδειξε και αδυναμίες που, όσο και να προσπάθησε να κρύψει, θα την έφερναν μαθηματικά, αργά ή γρήγορα, σε αυτή την κατάσταση. «Αυτή η ιστορία υφαίνεται από εσένα» λέει το μήνυμα πριν από κάθε παιχνίδι της. Ε, λοιπόν όχι! αυτή η ιστορία είναι ένα προκαθορισμένο μοτίβο που μοναδική ελευθερία που σου δίνεται είναι να διαλέγεις το «χρώμα της κλωστής» που θα χρησιμοποιήσεις. Για να αποφύγω το ρεζίλεμα, να σας πω ότι έχω παίξει ακόμη, τη δεύτερη σεζόν του Walking Dead, το Walking Dead: Michonne, The Wolf Among Us και Tales from the Borderlands. Οπότε αν σε κάποιο άλλο παιχνίδι συμβαίνει το αντίθετο, μπορείτε να με βάλετε στη θέση μου, αν και δεν έχω διαβάσει ακόμα κάτι τέτοιο.

Πιθανότερα αυτή η επιλογή έγινε για καθαρά οικονομικούς λόγους αφού ένα δαιδαλώδες δίκτυο επιλογών θα σήμαινε και μεγαλύτερο budget. Άπαξ όμως και καταλάβεις ότι δεν υπάρχει καμιά ουσιαστική πρόκληση και οι επιλογές είναι καθαρά συναισθηματικού χαρακτήρα, το μόνο που σου μένει για να ευχαριστηθείς το παιχνίδι, είναι είτε η ιστορία με ένα μαγικό τρόπο να σε κερδίσει από το πρώτο δευτερόλεπτο, είτε να παίξεις σε ένα σύμπαν που αγαπάς, είτε από μόνος μου να έχεις μια θετική διάθεση προς αυτό που ξεκίνησες να παίζεις άσχετα αν είναι της προκοπής ή όχι.

Άρα επιλέγοντας η Telltale να συνεχίσει σε αυτό το μοτίβο και να το απλοποιήσει ακόμα περισσότερο, μπήκε από μόνη της σε έναν φαύλο κύκλο επανάληψης που δε τόλμησε, και δεν ξέρω αν θα τολμούσε ποτέ, να ξεφύγει. Πάλι ξένα franchises, επιλογές χωρίς ουσιαστικό αντίκτυπο και ξεκοίλιασε το «Α» για να κάνει ο/η ήρωας/ίδα μια στροφή γύρω από τον εαυτό της, ένα άπερκατ και εφτά απανωτές κλοτσιές. Για να μην παρεξηγηθώ, δεν θεωρώ τα παιχνίδια της Telltale μετά το Walking Dead αρπαχτές, ίσα-ίσα η ποιότητα της δουλειάς τους, ακόμα και στους μέτριους τίτλους παραμένει πολύ καλή αλλά από ένα σημείο και μετά είμαι σίγουρος ότι «παίζεις» ή αγοράζεις έναν καινούργιο τίτλο μόνο και μόνο για να δεις τι γίνεται παρακάτω... και στο ενδιάμεσο διάλεξε εσύ ποιος θα παραμείνει ακόμα λίγο ζωντανός.

Αναρωτιέμαι λοιπόν με το φτωχό μου το μυαλό: Γιατί να μην είχε το Walking Dead ΚΑΙ γρίφους; Χωρίς να αλλάξουν κάτι άλλο. Υπάρχουν «νεκρά» σημεία που θα μπορούσε άνετα να χωρέσει «παραδοσιακό gameplay» και φυσικά δεν αναφέρομαι στα ψεγάδια κινήσεων του βρες-την-μπαταρία. Ή γιατί το The Wolf Among Us να μην είχε ένα σύστημα ανάκρισης και αξιοποίησης των στοιχείων που θα συλλέγατε; Τόσο θα κούραζε τον παίχτη μια μικρή δόση πρόκλησης; Απλά ευχολόγια.

Προφανώς και δεν ήθελαν να ακολουθήσουν αυτή την πορεία και αυτό για εμένα συνιστά τη δεύτερη χαμένη ευκαιρία της Telltale για μακροημέρευση και σιγά-σιγά να γνωρίσουν τα πραγματικά adventures ένα πιο casual κοινό. Θα μπορούσα να γράψω πολλές υποθετικές κακίες γιατί κατέληξαν στην εκμηδένιση του gameplay αλλά δεν μπορώ να παραγνωρίσω το γεγονός ότι έτσι η Telltale έγινε μια εταιρεία αναφοράς που καλώς ή κακώς επηρέασε και άλλες παρόμοιες «παρεκκλίσεις».

Ένα μικρό δάγκωμα αρκεί

Τελικά αν η Telltale συνέχιζε το αρχικό της όραμα, θα τα κατάφερνε; ίσως ναι, ίσως ποτέ να μην έφτανε να απασχολεί 250 άτομα, ίσως όχι, ίσως... ίσως... Είναι πολύ εύκολο να κάνω το μετά Χριστό προφήτη. Εκ των υστέρων μπορώ να γράφω ό,τι θέλω. Όλη όμως αυτή η πορεία της Telltale μου ενίσχυσε μια πεποίθηση που είχα από την αρχή αυτού του πανηγυριού: Τα interactive stories δεν μπορούν να αποτελούν κανονικότητα του adventure gaming. Δεν είμαι δογματικά αντίθετος σε νεωτερισμούς, πειραματισμούς, απλοποιήσεις και γενικά με οποιαδήποτε «παρέκκλιση». Δεν μπορούσα όμως και να πιστέψω ότι το μέλλον των adventures έρχεται μέσα από την ισοπέδωση του gameplay. Ήταν μια μόδα και πέρασε (και ότι φάγαμε, φάγαμε). Τουλάχιστον ας παραδειγματιστούν όλοι εκείνοι που θέλουν να της μοιάσουν, η κότα σταμάτησε να κάνει χρυσά αυγά.