Monkey Island 4 - Escape from Monkey Island

...and never look back.

Σενάριο - Χαρακτήρες

Pirates of The Caribbean: Dead Man's Bag of Laughs

Μετά από δύο περιπέτειες βουτηγμένες ως το λαιμό σε πικάντικο grog, ήρθε το Curse of Monkey Island να κατεβάσει ελαφρώς τα επίπεδα τοξικότητας που είχε επιτύχει η σειρά, χάρη, κυρίως, στο νερόβραστο φινάλε, το οποίο ήθελε τον ατζαμή Guybrush Threepwood να κατακτά τη δυναμική Elaine Marley, κυβερνήτη της Tri-island area, και οι δυο τους να σαλπάρουν ανυποψίαστοι προς το τέταρτο επεισόδιο του πολυαγαπημένου franchise. Σε αυτό, την απαραίτητη ανακεφαλαίωση των πεπραγμένων μέσω ενός χαριτωμένου intro, ακολουθεί η επιστροφή του ζευγαριού στο Melee Island προκειμένου να συνεχίσουν τα γούτσου-γούτσου στην άνετη έπαυλη της Elaine. Σύντομα, όμως, ανακαλύπτουν ότι, εκτός από το πνεύμα των παλιών Monkey Island, και οι ίδιοι θεωρούνται γραφειοκρατικά νεκροί από τους κατοίκους, ενώ παράλληλα ένας αντιπαθητικός πολιτικάντης με ατυχές γούστο στο after-shave, ονόματι Charles. L. Charles, σφετερίζεται τη θέση της κυρίας Threepwood. Ωστόσο η πραγματική απειλή κρύβεται στις μηχανορραφίες κάποιου ύπουλου Αυστραλού επιχειρηματία, ο οποίος έχει βαλθεί να εξοβελίσει από την περιοχή κάθε ίχνος πειρατικής δραστηριότητας και υγιεινής προκειμένου να καταστήσει την Καραϊβική πόλο έλξης πολύχρωμων τουριστικών μαζών (Jerry Bruckheimer δε τον λένε, πάντως, το κοίταξα).

Ανέκαθεν, οι πειρατές των Monkey Islands παρουσιάζονταν να διαθέτουν όλες εκείνες τις αρετές με τις οποίες τους προίκισε η ιστορία και οι λαϊκοί θρύλοι της εποχής όπου έδρασαν: ως μεθύστακες και άξεστοι μαχαιροβγάλτες, καχύποπτοι απέναντι σε οποιονδήποτε καταφέρνει να σχηματίσει προτάσεις με περισσότερα από δύο επιρρήματα. Ωστόσο, η αδεξιότητα τους σε συνδυασμό με ορισμένες ευτυχείς συγκυρίες τους καθιστούν, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, "σχεδόν ακίνδυνους", οδηγώντας σε κωμικά περιστατικά τη φαιδρότητα των οποίων οι ίδιοι αποτυγχάνουν να διακρίνουν. Αυτή η υγιής αφέλεια που χαρακτήριζε τη σειρά στα πρώτα δύο, κυρίως, επεισόδια και διατηρήθηκε με σχεδόν ανεπαίσθητες απώλειες στο τρίτο, καταπνίγεται εδώ από τις προσπάθεια αυτοσαρκασμού του Escape from Monkey Island απέναντι στο παρελθόν του. Όλο ανεξαιρέτως το "πλήρωμα" του παιχνιδιού, με προεξέχοντα τον Guybrush, επιδίδεται σε μια αδιάκοπη ανταλλαγή τσιτάτων επικαλούμενο ταινίες, παιχνίδια, κατεστημένες συμπεριφορές ή τραγέλαφους της σύγχρονης ποπ κουλτούρας καθώς και, το κυριότερο, συμβάσεις της μυθολογίας Monkey Island. Ατυχώς, αυτό συμβαίνει χωρίς ειρμό ή κάποια προφανή σκοπιμότητα πέραν, ίσως, της περίτρανης επιβεβαίωσης ότι οι - τότε πρόσφατες - διαρροές από το ταλαντούχο δυναμικό της LucasArts διέβρωσαν για τα καλά το adventure αισθητήριό της εταιρείας.

Γραφικά - Ήχος - Χειρισμός

Sometimes, when it's quiet, I can still hear the monkeys... screaming in agony

Όσοι συνήθιζαν να διαβάζουν τα μαθήματά τους μπροστά από τα 256 χρώματα των Monkey Islands 1 & 2, θα βρουν οπωσδήποτε παράταιρο με τις αναμνήσεις τους τον καταιγισμό χρωμάτων που εκλύει το Escape from Monkey Island, γεγονός, όμως, για το οποίο είναι υπεύθυνη η γενικότερη αισθητική προσέγγιση του παιχνιδιού και όχι η ομάδα από graphic designers και animators η οποία κατέθεσε μια, ομολογουμένως, έξοχη δουλειά. Τα pre-rendered backgrounds αιχμαλωτίζουν με τη ζωντάνια τους και δημιουργούν έναν αλησμόνητο, παραμυθένιο κόσμο που μοιάζει λες και φτιάχτηκε από τεράστιες ποσότητες ψηφιακών ζαχαρωτών, τονίζοντας, πάντως, έτσι τη χαζοχαρούμενη ιδιοσυγκρασία  του adventure και διευρύνοντας το εικαστικό χάσμα με τους προκατόχους του.

Ιδιαίτερα εκφραστικοί εμφανίζονται οι τρισδιάστατοι χαρακτήρες του Escape from Monkey Island, με ιδιαιτερότητες και έντονες καρτούν πινελιές που τους ενσωματώνουν άψογα στο φανταχτερό περιβάλλον. Όσο για τον ίδιο το Guybrush, αφού απήγαγαν τη voodoo doll του από το Le Chuck's Revenge, οι γραφίστες του EFMI της ξύρισαν το μούσι, τη βούτηξαν σε 3D μπογιά, κοτσάρανε και το πουκάμισο αποφοίτησης του Secret of Monkey Island και μας σέρβιραν έναν ήρωα ελαφρώς άνοστο, όπως και το παιχνίδι στο οποίο πρωταγωνιστεί.

Για τη μουσική επένδυση δύσκολο να εμφανιστούν ενστάσεις μια και εκτός από τις μπόλικες παραλλαγές του αγαπημένου, όσο και θρυλικού πλέον, κεντρικού θέματος που πρωτοεμφανίστηκε στο Secret of Monkey Island, το EFMI επενδύεται και από ορισμένες ακόμα μελωδίες που του κληροδότησαν τα τρία πρώτα επεισόδια, αρκετά αξιομνημόνευτες και πάντοτε εγκλιματισμένες απόλυτα στη σκανδαλιάρικη διάθεσή του. Εξαιρετικές παραμένουν οι ερμηνείες των ανθρώπων που υποδύονται τους πολυάριθμους χαρακτήρες, με τον Dominic Armato να επιστρέφει στο ρόλο του Guybrush Threepwood μετά την θητεία του στο Curse of Monkey Island, τον Earl Boen να διατηρεί τη θέση του ως Le Chuck και την Charity James να αντικαθιστά την Alexandra Boyd πίσω από τη φιγούρα της Governor Elaine Marley.

Το σύστημα χειρισμού αποτελεί εξέλιξη εκείνου που είχε χρησιμοποιηθεί από την εταιρεία στο Grim Fandango, κατά συνέπεια θα στηριχθείτε αποκλειστικά και μόνο στο πληκτρολόγιο για την πλοήγηση του Guybrush και την αλληλεπίδραση του με το περιβάλλον. Όποτε ο Guybrush περιστοιχίζεται από ενδιαφέρονται αντικείμενα ή χαρακτήρες, μια θεωρητικά προφανής δράση (συνήθως Look ή Talk αντίστοιχα) θα εμφανίζεται στο κάτω μέρος της οθόνης να συνοδεύει την ονομασία του εν λόγω αντικειμένου/ων ως προτεινόμενη. Αναλόγως του πλήκτρου που έχετε ορίσει για την εκάστοτε ενέργεια, μπορείτε πλέον να δοκιμάσετε κάποιο εκ των Look, Pick Up ή Use/Talk προσδοκώντας το επιθυμητό αποτέλεσμα. Το inventory του Guybrush έχει μια σαφώς πιο συμβατική παρουσίαση σε σχέση με εκείνο του Manny Calavera από το Grim Fandango, ενώ υπάρχει πλέον και η δυνατότητα συνδυασμού αντικειμένων μέσω αυτού (Use στο πρώτο ώστε να πάρει θέση κάτω στο κέντρο του δακτυλίου και εν συνεχεία Use στο ταίρι του). Παρότι οι προσθήκες στο interface μοιάζουν ευπρόσδεκτες και εμπλουτίζουν την αλληλεπίδραση με τον περιβάλλοντα χώρο, πρακτικά τόσο η πλοήγηση του Guybrush όσο και η εκτέλεση διαφόρων ενεργειών κάθε άλλο παρά απρόσκοπτα λειτουργούν, κυρίως εξαιτίας ατελειών στη σχεδίαση των χώρων, καθώς και ορισμένων ενοχλητικών bugs που προκαλούν σύγχυση και παράβλεψη απαραίτητων hotspots. Γενικά ο έλεγχός σας πάνω στον πρωταγωνιστή πάσχει από έλλειψη αμεσότητας σε πολλές περιπτώσεις, οπότε προτείνω ανεπιφύλακτα τη χρήση του θεόσταλτου πλήκτρου "Ο" (είναι το default) χάρη στο οποίο εξέρχεστε από την παρούσα τοποθεσία στην αμέσως ευρύτερη (π.χ. πατώντας το ενώ βρίσκεστε μέσα σε κάποιο κατάστημα/ κτήριο, μεταφέρεστε στην πόλη ενώ ενεργοποιώντας το καθώς περιπλανιέστε στην πόλη εμφανίζετε τον πλήρη χάρτη της περιοχής).

Δράση - Γρίφοι

The Secret of Monkey Island's FailureTM

Το Escape of Monkey Island, έχει σχεδιαστεί κατά κύριο λόγο από τους Sean Clark – Mike Stemmle, έμπειρους δημιουργούς του Sam and Max Hit The Road. Αυτή τους η προϋπηρεσία, μοιάζει να είναι και η ρίζα του κακού που λέγεται "ασυναρτησία στο Monkey Island". Αφενός, οι δύο αυτοί τύποι μετά το, κατά γενική ομολογία, επιτυχημένο ντεμπούτο τους σε ένα ξέφρενο κωμικό adventure, επιχείρησαν να μεταφέρουν σχεδόν αυτούσια τη φιλοσοφία εκείνου του παιχνιδιού στο κατ' εξοχήν χιουμοριστικό σύμπαν των Monkey Islands, παραβλέποντας ότι, παρόλο που και τα δύο επιδιώκουν τη ξέπνοη διασκέδαση του παίκτη, στηρίζονται σε εντελώς διαφορετικούς εσωτερικούς μηχανισμούς για να το πετύχουν. Αφετέρου, κατάφεραν να εκτεθούν ανεπανόρθωτα λόγω έλλειψης έξυπνων ευρημάτων ή αποτελεσματικής εκμετάλλευσης των υπαρχόντων (ειδικά οι Stan και Murray είναι για λύπηση), στοιχείο που πιθανώς σχετίζεται και με τη λειψανδρία φωτεινών μυαλών η οποία είχε σαφώς αρχίσει να σκιάζει πλέον τη LucasArts κατά το διάστημα παραγωγής του EFMI. Οι χιουμοριστικές απόπειρες του παιχνιδιού τις περισσότερες φορές μοιάζουν απεγνωσμένα αυτοαναφορικές και αδέξιες, χωρίς την αφοπλιστική αφέλεια των πρώτων Monkey Islands ή τη σπιρτάδα των διαλόγων που χάρισαν διαχρονική λάμψη στο Grim Fandango. Όσον αφορά τη θεματολογία της σάτιρας, αυτή περιστρέφεται, κυρίως, γύρω από κοινωνικοοικονομικά φαινόμενα όπως η γραφειοκρατία, ο καπιταλισμός, η παγκοσμιοποίηση και η ματαιοδοξία των σύγχρονων γιάπηδων, στοιχεία που βάλλονται ακατάπαυστα από τις αιχμές των χαρακτήρων με αμφιλεγόμενη, όμως, ευστοχία.

Από πλευράς διάρκειας δράσης το EFMI δεν απογοητεύει αφού θα σας απασχολήσει για τουλάχιστον 15-20 ώρες ενώ η πλοκή περιλαμβάνει από αρχαία κειμήλια καταστροφικής μαγείας voodoo, μέχρι τιτανομαχίες θεόρατων ρομπότ και, φυσικά, δύο αμπάρια γεμάτα με γνώριμες φυσιογνωμίες σε (κατά κανόνα, ημιαποτυχημένες) επανεμφανίσεις. Μερικά ξεροκέφαλα puzzles (όπως εκείνο με το index στο Palace Of Prostheses) καθώς και 2-3 περιπτώσεις trial and error με arcade αποχρώσεις ενδέχεται να προκαλέσουν εκνευρισμό αλλά παρηγοριά αποτελούν ορισμένοι ευφάνταστοι, θεοπάλαβοι γρίφοι, όπως τα Mysts O'Tyme, το δερμάτινο τραμπολίνο και η απόκτηση του Blue Painting. Υπάρχει, βεβαίως, και το διαβόητο κομμάτι του Monkey Kombat, αστικός θρύλος πλέον στους κύκλους των adventurers. Προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι ναι μεν συμπυκνώνει όλα εκείνα τα στοιχεία που οι fans ομόφωνα αντιπάθησαν στο Escape From Monkey Island (αναδρομή σε παλιότερες ιδέες, νηπιακό χιούμορ και περισσότερες μαϊμούδες από όσες ήταν σε θέση να κουμαντάρει η LucasArts εκείνη την περίοδο) αλλά δε νομίζω ότι της αξίζει να γίνει το φλάμπουρο ενάντια στη χαμηλή αυτοεκτίμηση από την οποία νοσεί ο συγκεκριμένος τίτλος, αφού, σε γενικές γραμμές, παραμένει διασκεδαστική ως διαδικασία, ενώ και οι αναφορές στα δημοφιλή beat-em-ups τύπου Mortal Combat ή Street Fighter δεν περνάνε ανεκμετάλλευτες.

Αποτίμηση

This is definitely the second biggest letdown of LucasArts I have ever seen!

Εξετάζοντας το Escape from Monkey Island σαν αυτόνομη gaming οντότητα, μπορούμε εύκολα να του αποδώσουμε χαρακτηρισμούς που υποδεικνύουν ότι ως παραγωγή βρίσκεται αρκετά άνω του μετρίου. Τοποθετώντας το, όμως, στην εξίσωση που περιλαμβάνει μεταβλητές όπως η LucasArts και το Monkey Island Legacy, το τέταρτο επεισόδιο ζημιώνεται ανεπανόρθωτα παρότι, κατά ατυχή συγκυρία, οφείλει την ύπαρξη αλλά και τη χλωμή γοητεία του στους υπόλοιπους αυτούς παράγοντες που τόσο απρόθυμα το περιβάλλουν. 

Κατά έναν απερίγραπτα θλιβερό τρόπο, το EFMI προϋποθέτει σχεδόν επιτακτικά την ενδελεχή εντρύφηση στα προηγούμενα κεφάλαια του μύθου ενώ ταυτόχρονα καταλήγει να βγαίνει ντροπιασμένο από τη σύγκριση μαζί τους μια και παρουσιάζει θρασύτατες σεναριακές αυθαιρεσίες καθώς και ασυνέπειες προς τα γεγονότα και τους χαρακτήρες που εκείνα είχαν πρωτοπαρουσιάσει. Εν ολίγοις, παραμένει ένα, ομολογουμένως, συμπαθητικό παιχνίδι αλλά ένα ανάξιο Monkey Island.

Παρόλο που πλέον ένα τέτοιο ενδεχόμενο αγγίζει οκταψήφιο συντελεστή Απιθανότητας, αν η LucasArts αποφασίσει ποτέ την συνέχιση/ εκμετάλλευση του Monkey Island lore θα πρέπει να αλλάξει άρδην τη voodoo συνταγή της, διότι αν το κατεψυγμένο mojo είναι μια φορά επικίνδυνο, το ληγμένο έχει την ικανότητα να προκαλέσει στους οπαδούς αποτελέσματα πιο συντριπτικά κι από το Ultimate Insult, ονομασία που λογικά ήδη χρησιμοποιούν συνθηματικά για το παιχνίδι όσοι είχαν άλλοτε αναμειχθεί στις τελετές καθέλκυσης των τριών αξέχαστων επεισοδίων.